กระจกสลักลายลงทองคำ กลุ่มไทยหัตถศิลป์

หมวด : ของใช้/ของตกแต่ง/ของที่ระลึก

ผลิตภัณฑ์

ประวัติความเป็นมา

การลงรักปิดทองหรือศิลปะลายรดน้ำในสมัยโบราณถือว่า เป็นงานศิลปะขั้นสูงซึ่งอยู่ในหมวดของวิชาช่างสิบหมู่หรือประณีตศิลป์ ตามประวัติที่สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ได้ทรงอธิบายเรื่องช่างสิบหมู่ให้พระยาอนุมานราชธนและบันทึกไว้ในหนังสือ “ บันทึกเรื่องความรู้ต่างๆ ” ซึ่งงานศิลปะส่วนใหญ่จะแสดงออกมาในลักษณะลายเส้นลงทองคำรองพื้นด้วยรักดำมี ลวดลายแสดงออกตามยุคสมัยนั้น
พัฒนาการทางด้านศิลปกรรมแบบประณีตศิลป์นี้ มีวิวัฒนาการขึ้นตามลำดับจากเดิมเราจะพบได้จากศาสนสถานหรือที่ประทับของ ราชวงศ์ชั้นสูงต่อมาเกิดการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางสังคมและวิถีชีวิตความ เป็นอยู่ โครงสร้างทางสถาปัตยกรรมอาคารบ้านเรือนมีการใช้กระจกเข้ามามีส่วนประกอบมาก ขึ้น ศิลปกรรมแบบประณีตศิลป์จึงเข้ามามีบาทในด้านการตกแต่ง (Decorative Arts) การทำสัญลักษณ์ของมงคลต่างๆ
เทคโนโลยีทางศิลปกรรมดังกล่าวถือว่าเป็นงานที่เป็นเอกลักษณ์ของความเป็นไทย มีความสวยงามและทรงคุณค่าดังเช่นศิลปะลายรดน้ำลงรักปิดทองนั่นก็คือการสลัก ลายกระจกลงทองคำซึ่งเป็นงานศิลปะประยุกต์ที่ประธานกลุ่มสลักลายลายกระจกลง ทองคำ (ไทยหัตถศิลป์) ได้นำเอาภูมิปัญญาความรู้ของคนโบราณเกี่ยวกับการลงรักปิดทองมาผสมกับความรู้ ทางเทคโนโลยีการศึกษาเรื่องการสลักลายหรือการทำให้เกิดร่องบนผิววัสดุ แล้วสลักลวดลายตามจินตนาการและองค์ประกอบของภาพ ปิดด้วยทองคำบริสุทธิ์แท้ก็จะได้รูปแบบงานศิลปกรรมการสลักลายกระจกลงทองคำ ที่ทรงคุณค่า

อัตลักษณ์(เอกลักษณ์)/จุดเด่นของผลิตภัณฑ์

- เป็นศิลปะที่ลอกเลียนแบบได้ยาก
- มีเอกลักษณ์ของภูมิปัญญาไทย
- มีความอ่อนช้อยและประณีต
- มีความสุกสว่างและเงางามของทองคำแท้

มาตรฐานและรางวัลที่ได้รับ

1.ได้รับเกียรติบัตรจากผู้อำนวยการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย “สิทธิบัตรภูมิปัญญาไทย”
2. ใบรับรอง มผช.จากสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม
3. OTOP คัดสรร 2 ดาว

ความสัมพันธ์กับชุมชน

กระบวนการผลิตกระจกสลักลาย มีกระบวนการขั้นตอนที่ยาก ต้องใช้ความประณีต และใช้เวลาในการทำ จึงต้องใช้แรงงานจากคนในชุมชน เพื่อเป็นการสร้างงาน สร้างรายได้ให้แก่คนในท้องถิ่น

กระบวนการผลิต

วัตถุดิบและส่วนประกอบ

1. แบบที่ต้องการทำ
2. กระจก
3. คัตเตอร์
4. สติกเกอร์
5. น้ำยากัดหรือทรายวิทยาศาสตร์
6. แผ่นทองคำ
7.ยางมะเอหรือสีวิทยาศาสตร์
8. เครื่องเลเซอร์หรือเครื่องยิงทราย

ขั้นตอนการผลิต

การออกแบบลวดลายตามวัตถุประสงค์ของการใช้งาน
เลือกชนิดกระจกที่จะใช้แกะลาย
จัดเตรียมอุปกรณ์ในการแกะสลัก เช่น คัตเตอร์และสติกเกอร์
ติดสติกเกอร์บนกระจก
ติดแบบลายลงบนสติกเกอร์
ใช้คัตเตอร์แกะแบบลาย
นำแบบลายที่แกะเสร็จแล้วไปทำให้เกิดร่องลึก โดยใช้น้ำยากัดหรือใช้ทรายวิทยาศาสตร์พ่น
นำไปรองพื้นด้วยยางมะเอหรือสีวิทยาศาสตร์
นำไปปิดทองคำ
เลือกลักษณะลายไม้ให้เข้ากับชิ้นงาน
นำไปเข้ากรอบ